Chỉ còn vài tháng nữa là đến Tết Nguyên Đán 2020 nhưng ngay từ bây giờ thì các hoạt động đổi tiền lẻ đã hoạt động rầm rộ, có nơi còn hét với mức giá lên đến 400%.
Tuy nhà nước đã có những chủ trương không tung ra các loại tiền mới có mệnh giá từ 10.000 đồng trở xuống trong vài năm trở lại đây thì các chợ đen, các chủ cửa hàng ngay gần các chùa vẫn được bày bán công khai. Ngoài ra khi khách có nhu cầu thì chỉ cần ngồi nhà lên mạng tìm các nơi đổi tiền lẻ thì chỉ cần ngồi nhà, gọi điện và thống nhất chi phi chuyển đổi thì sẽ có người mang đến tận nhà cho.
Tại chùa Hà, Cầu Giấy, Hà Nội thì các thùng tiền lẻ vẫn được trưng bày trước các cửa hàng bán đồ như các ngày lễ bình thường. Tuy nhiên càng giáp Tết thì mức chuyển đổi các loại tiền lại càng tăng cao, do nhu cầu càng cao của rất nhiều người dùng. Cụ thể khi khách hàng đổi với mệnh giá 2.000 đồng thì mức phí sẽ là 12%, tờ mệnh giá 5.000 đồng thì chi phí chuyển đổi sẽ là 10%. Tờ tiền với mệnh giá càng cao thì mức phí chuyển đổi càng thấp. Đối với các tờ tiền có mệnh giá thấp như 500 đồng và 1000 đồng thì chi phí chuyển đổi sẽ là 200% đến 300%.
Khi lướt trên một số trang báo mạng Zalo hay Facebook đổi tiền lẻ thì dao động quanh mức từ 10% đến 50%. Riêng tờ mệnh giá 500 đồng, tờ tiền được coi là khan hiếm trong dịp lễ Tết thì mức phí lên đến 400%.
Ngoài các đồng tiền lẻ Việt Nam thì các cửa hàng cũng đổi cả tiền nước ngoài như 2 USD con lợn giá 400.000 đồng, tiền xu con lợn ÚC: 250.000 đồng; tiền con lợn MaCao…
Sự khan hiếm tiền lẻ ở trên các chợ đổi tiền lẻ hay các chợ đen cũng dễ giải thích thôi. Bởi từ vài năm trở lại đây để chống tiêu cực và lãng phí thì NHNN cũng đã không tung ra các tờ tiền với mệnh giá từ 10.000 đồng trở xuống. Tuy nhiên để đáp ứng nhu cầu chính đáng của những người dân trong các dịp lễ thì NHNN vẫn cho in một loại tiền mới mệnh giá từ 10.000 đồng để đáp ứng nhu cầu người dân.
Theo tính toán thì mỗi năm việc không phát hành, in mới các loại tiền với mệnh giá nhỏ đã giúp cho nhà nước tiết kiệm khoảng 280 tỷ đồng dành cho các công việc in ấn, vận chuyển, kiểm kê và bảo quản. nâng tổng mức chi phí tiết giảm được kể từ khi thực hiện chủ trương này lên đến khoảng gần 2.200 tỷ đồng.
